Category: Stjörnufræði
-
Halastjörnur fyrr og nú – 4. Upphaf tuttugustu og fyrstu aldar
Þessi færsla er sú síðasta af fjórum og framhald af færslunni Halastjörnur í aldanna rás – 3. Tuttugasta öldin. Sú er aftur framhald af tveimur fyrri færslum: Halastjörnur í aldanna rás – 1. Frá miðöldum til loka sautjándu aldar og Halastjörnur í aldanna rás – 2. Átjánda og nítjánda öld. Halastjörnur á tuttugustu og…
-
Halastjarnan mikla árið 1858 – Mælingar og hughrif í upphafi nýrra tíma í stjörnufræði
Um þessar mundir (júní 2018) eru liðin 160 ár frá því fyrst sást glitta í lítinn hnoðra á stjörnuhimninum í gegnum sjónauka í Flórens á Ítalíu. Á næstu mánuðum átti hnoðrinn eftir að þróast í eina fallegustu halastjörnu, sem sögur fara af. Mikil hrifning greip um sig meðal almennings í Evrópu og Bandaríkjunum og haustið 1858…
-
Nútíma raunvísindi á Íslandi: Fyrstu skrefin
Allt frá því að land byggðist hafa Íslendingar lagt stund á þau viðfangsefni, sem við í dag köllum raunvísindi (þ.e. stærðfræði, stjörnufræði, eðlisfræði og efnafræði). Þetta á ekki síst við um stjörnufræði og stærðfræði og hafa mörg dæmi um slíka iðju verið rædd á þessari bloggsíðu og í heimildum, sem bent hefur verið á í…
-
Upphaf nútíma stjarnvísinda og íslensk alþýðurit
Þetta veggspjald var sett upp á Vísindadegi VoNar, 25. október 2014. Það var eitt af fjórum, sem fjölluðu um sögu stjarnvísinda á Íslandi. Efni hinna hefur annaðhvort þegar verið tekið fyrir í færslum eða bíður frekari umfjöllunar.
-
Erlend áhrif í íslenskum stjörnufræðihandritum frá miðöldum
Finna má heimildaskrá um þetta efni með því að smella hér.
-
Tímaákvarðanir og tímatal á miðöldum
Smellið á þennan tengil.
-
Stjörnu-Oddi Helgason
Með því að smella hér er hægt að nálgast ritsmíðar um Stjörnu-Odda og verk hans.
-
Rasmus Lievog og stjörnuathuganirnar í Lambhúsum
Í lok færslu um Eyjólf Jónsson stjörnumeistara var sagt frá aðdragandanum að komu eftirmanns hans, Rasmusar Lievog, til Íslands haustið 1779. Lievog starfaði hér við vægast sagt erfiðar aðstæður í rúman aldarfjórðung, eða til ársins 1805, þegar hann fluttist alfarinn til Kaupmannahafnar, sextíu og sjö ára gamall. Niðurstöður úr mælingum og athugunum Lievogs, bæði í…
-
Heimildir íslenskrar alþýðu um heimsmynd stjarnvísinda 1750-1850
Í febrúar 2017 hélt ég erindi með þessu heiti á málþingi Félags um átjándu aldar fræði. Hér má finna kynninguna á erindinu og hér eru svo glærurnar sem notaðar voru við flutninginn.
-
Rit eftir Íslendinga á lærdómsöld: Stærðfræðilegar lærdómslistir
Nýlega rakst ég fyrir algjöra tilviljun á stutta grein í Menntamálum. Þar er birtur listi yfir íslenskar reikningsbækur á tímabilinu frá 1746 til 1915. Jafnframt er skorað á lesendur að halda gömlum kennslubókum til haga. Þessi ágæta gamla grein varð af einhverjum ástæðum til þess, að ég tók mig til og setti saman eftirfarandi færslu. Hún…